Trust & Safety
ଆପଣଙ୍କ ପରିଚୟ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖନ୍ତୁ ଏବଂ ଆଧାର କାର୍ଡ ଠକେଇ ରୋକନ୍ତୁ
PhonePe Regional|3 min read|19 August, 2024
ଆଧାର, ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ ସିଷ୍ଟମ, ଯାହା ବାୟୋମେଟ୍ରିକ ଏବଂ ଜନସଂଖ୍ୟା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସୂଚନା ଆଧାରରେ ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ଏକ 12-ଅଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ ପରିଚୟ ପାଇବାକୁ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ।
ଏକ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲିବା, ପାସପୋର୍ଟ ପାଇବା, ସବସିଡି ପାଇବା, ସରକାରୀ ଯୋଜନା ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିବା ଇତ୍ୟାଦି ପାଇଁ ଆଧାର ସହଜ ପ୍ରମାଣୀକରଣ ଅଫର କରିଥାଏ। ଆଧାର ମୋବାଇଲ ନମ୍ବର ସହିତ ମଧ୍ୟ ଲିଙ୍କ ହୋଇଛି ଏବଂ ଖୁଚୁରା ନିବେଶକଙ୍କ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ୍ୱାରା ଏକ ଗ୍ରହଣୀୟ ପରିଚୟପତ୍ର ଅଟେ।
ଆଧାରର ଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି OTP ଭେରିଫିକେସନ ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ସହଜରେ ନିଜକୁ ପ୍ରମାଣୀକରଣ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ।
ଆଜି ଦିନରେ ଏବଂ ଯୁଗରେ ଯେତେବେଳେ ସାଇବରକ୍ରାଇମ ବ୍ୟାପକ ହେଉଛି, ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହା ସହଜତା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ, ଅଜାଣତରେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ତଥ୍ୟକୁ ପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ପାଖରେ ସେମାନଙ୍କ ପରିଚୟକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ପାଇଁ ସଠିକ ସୂଚନା ନାହିଁ।
ସ୍କାମଷ୍ଟରମାନେ କିପରି ଆଧାର ନମ୍ବର ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଲିଙ୍କକୁ ଅର୍ଥ ଚୋରି କରିବା କିମ୍ବା ଅନଧିକୃତ ଟ୍ରାଞ୍ଜାକ୍ସନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ତାହା ଆମେ ଏହି ବ୍ଲଗରେ ସବିଶେଷ ଭାବରେ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବୁ।
ଆଧାର ମାଧ୍ୟମରେ ହେଉଥିବା ସାଧାରଣ UPI ଠକେଇ କୌଶଳ
- ଫିଶିଂ ଆଟାକ: ଫିଶିଂ ହେଉଛି ଏକ ଠକେଇ ପଦ୍ଧତି ଯେଉଁଠାରେ ନିରୀହ ଲୋକଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସୂଚନା ପାଇଁ ରାଜି କରାଇବାକୁ ସ୍କାମରମାନେ ବ୍ୟାଙ୍କ କିମ୍ବା ପେମେଣ୍ଟ ଆପର ଅଧିକାରୀ ଭାବରେ ଅଭିନୟ କରନ୍ତି। ଆଧାର-ଲିଙ୍କ ସ୍କାମରେ, ଠକମାନେ ମେସେଜ କିମ୍ବା ଇମେଲ ପଠାଇ ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଆଧାର ବିବରଣୀ କିମ୍ବା UPI ପିନ ଅପଡେଟ କରିବାକୁ କହିଥାନ୍ତି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଯୋଗାଯୋଗରେ ନକଲି ଲିଙ୍କ ରହିଛି ଯାହା ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ସୂଚନା କ୍ୟାପ୍ଚର କରିବା ପାଇଁ ତିଆରି କରାଯାଇଛି।
- ଭିଶିଂ କଲ: ଭିଶିଂ ହେଉଛି ଫିଶିଂ ପରି ଅନ୍ୟ ଏକ ଠକେଇ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯେଉଁଥିରେ ଠକେଇକାରୀମାନେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ କଲ କରି ବ୍ୟାଙ୍କ କିମ୍ବା UIDAI ରୁ ବୋଲି ଦାବି କରନ୍ତି, ଆକାଉଣ୍ଟ ଭେରିଫିକେସନ କିମ୍ବା ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ ବାହାନାରେ ଆଧାର ନମ୍ବର, UPI ପିନ କିମ୍ବା OTPs ମାଗନ୍ତି।
- ସିମ ସ୍ୱାପ ଠକେଇ: ସ୍କାମରମାନେ ଠକାମିର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଫୋନ ନମ୍ବରର ଏକ ଡୁପ୍ଲିକେଟ ସିମ କାର୍ଡ ପାଆନ୍ତି ଏବଂ UPI ଟ୍ରାଞ୍ଜାକସନ ପାଇଁ ପଠାଯାଇଥିବା OTPକୁ ସେହି ସିମ ମାଧ୍ୟମରେ ହାସଲ କରନ୍ତି ଏବଂ ତାହା ମାଧ୍ୟମରେ ଲିଙ୍କ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟର ଆକ୍ସେସ ପାଇଥା’ନ୍ତି।
- ନକଲି ଆପ ଏବଂ ୱେବସାଇଟ: ଆଧାର ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କିଂ ବିବରଣୀ କ୍ୟାପ୍ଚର କରିବା ପାଇଁ ବୈଧ UPI ପେମେଣ୍ଟ ସେବାକୁ ଅନୁକରଣ କରି ଠକମାନେ ନକଲି ଆପ କିମ୍ବା ୱେବସାଇଟ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି।
ଆଧାର ଠକେଇରୁ ନିଜକୁ କିପରି ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବେ
- ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସୂଚନା ଶେୟାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ: ଫୋନ, ଇମେଲ କିମ୍ବା SMS ମାଧ୍ୟମରେ କାହା ସହିତ ଆପଣଙ୍କର ଆଧାର ନମ୍ବର, UPI ପିନ, OTP, କିମ୍ବା ବ୍ୟାଙ୍କ ବିବରଣୀ ସେୟାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ।
- ପ୍ରାମାଣିକତା ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ: ସର୍ବଦା ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ କିମ୍ବା ପେମେଣ୍ଟ ସର୍ଭିସ ପ୍ରୋଭାଇଡରଙ୍କ ଠାରୁ ଦାବି କରୁଥିବା କୌଣସି ଯୋଗାଯୋଗର ପ୍ରାମାଣିକତା ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ। ଅଫିସିଆଲ ୱେବସାଇଟ ପରିଦର୍ଶନ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଗ୍ରାହକ ସେବା ସହିତ ସିଧାସଳଖ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତୁ।
- ଆପଣଙ୍କର ମୋବାଇଲ ନମ୍ବର ସୁରକ୍ଷିତ କରନ୍ତୁ: ଆପଣଙ୍କର ଆଧାର ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ସହିତ ଲିଙ୍କ ହୋଇଥିବା ମୋବାଇଲ ନମ୍ବର ସୁରକ୍ଷିତ ଅଛି ବୋଲି ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ। ସିମ ସ୍ୱାପ ଅନୁରୋଧ ପ୍ରତି ସତର୍କ ରୁହନ୍ତୁ ଏବଂ ହଜିଯାଇଥିବା ସିମ କାର୍ଡ ପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ କରନ୍ତୁ।
- ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଆପ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ: ଇଣ୍ଡସ ଆପଷ୍ଟୋର, ଗୁଗୁଲ ପ୍ଲେ ଷ୍ଟୋର କିମ୍ବା ଆପଲ ଆପ ଷ୍ଟୋର ପରି କେବଳ ସରକାରୀ ଏବଂ ବିଶ୍ୱସ୍ତ UPI ଆପ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
- ଟ୍ରାଞ୍ଜାକସନ ଉପରେ ନଜର ରଖନ୍ତୁ: କୌଣସି ଅନଧିକୃତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଷ୍ଟେଟମେଣ୍ଟ ଏବଂ UPIର ପୁରୁଣା ଟ୍ରାଞ୍ଜାକସନ ନିୟମିତ ଭାବରେ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ। କୌଣସି ସନ୍ଦେହଜନକ କାରବାରକୁ ତୁରନ୍ତ ରିପୋର୍ଟ କରନ୍ତୁ।
- ଆଲର୍ଟ ସକ୍ଷମ କରନ୍ତୁ: ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପାଇବା ପାଇଁ SMS କିମ୍ବା ଇମେଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଟ୍ରାଞ୍ଜାକସନ ଆଲର୍ଟ ସେଟ ଅପ କରନ୍ତୁ।
ଆଧାର ଲିଙ୍କ ହୋଇଥିବା UPI ସ୍କାମଗୁଡ଼ିକ କିପରି ରିପୋର୍ଟ କରିବେ
ଯଦି ଆପଣ ଆଧାର ଏବଂ UPI ପେମେଣ୍ଟ ସହିତ ଜଡ଼ିତ କୌଣସି ଠକେଇ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ସନ୍ଦେହ କରୁଛନ୍ତି:
- ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତୁ: ଆପଣଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ଫ୍ରିଜ କରିବା ଏବଂ ଅଧିକ ଅନଧିକୃତ ଟ୍ରାଞ୍ଜାକସନ ରୋକିବା ପାଇଁ ତୁରନ୍ତ ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଜଣାନ୍ତୁ।
- UIDAI କୁ ରିପୋର୍ଟ କରନ୍ତୁ: ଆପଣଙ୍କର ଆଧାର ନମ୍ବରର ଯେକୌଣସି ଦୂରୁପଯୋଗ ବିଷୟରେ UIDAI କୁ ସୂଚିତ କରନ୍ତୁ। ଆପଣ ସେମାନଙ୍କର ଅଫିସିଆଲ ୱେବସାଇଟ କିମ୍ବା ହେଲ୍ପଲାଇନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିପାରିବେ।
- ଅଭିଯୋଗ ଫାଇଲ କରନ୍ତୁ: ଏହି ସ୍କାମ ବିଷୟରେ ସ୍ଥାନୀୟ ପୋଲିସ ଏବଂ ସାଇବରକ୍ରାଇମ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଜଣାନ୍ତୁ। ଆପଣ ନ୍ୟାସନାଲ ସାଇବର କ୍ରାଇମ ରିପୋର୍ଟିଂ ପୋର୍ଟାଲରେ ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ କରିପାରିବେ।
ଯଦି ଆପଣ ଆଧାର କାର୍ଡ ଠକେଇର ଶିକାର ହୋଇଛନ୍ତି, ତେବେ କିପରି PhonePeରେ ଏହି ସମସ୍ୟା ବିଷୟରେ ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ କରିବେ
ଯଦି ଆପଣ PhonePe ମାଧ୍ୟମରେ ଠକ ଦ୍ୱାରା ଠକାମିର ଶିକାର ହୋଇଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ତୁରନ୍ତ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଉପାୟରେ ଏହି ସମସ୍ୟା ବିଷୟରେ ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ କରିପାରିବେ:
- PhonePe ଆପ: “ସାହାଯ୍ୟ” ବିଭାଗକୁ ଯାଆନ୍ତୁ ଏବଂ “ଟ୍ରାଞ୍ଜାକସନରେ ଏକ ସମସ୍ୟା ହୋଇଛି” ବିକଳ୍ପ ଅଧୀନରେ ସମସ୍ୟାଟିର ଅଭିଯୋଗ କରନ୍ତୁ।
- PhonePeର ଗ୍ରାହକ ସେବା ନମ୍ବର: PhonePeର ଗ୍ରାହକ ସେବା ନମ୍ବର 80–68727374 / 022–68727374ରେ କଲ କରି ଆପଣ ସମସ୍ୟାର ଉପସ୍ଥାପନ କରିପାରିବେ, ଏହା ପରେ ଗ୍ରାହକ ସେବା ଏଜେଣ୍ଟ ଏକ ଟିକେଟ ତିଆରି କରିବେ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ।
- ୱେବଫର୍ମ ଦାଖଲ: PhonePeର ୱେବଫର୍ମ https://support.phonepe.com/ ବ୍ୟବହାର କରି ଆପଣ ଏକ ଟିକେଟ ତିଆରି କରିପାରିବେ
- ସୋସାଲ ମିଡ଼ିଆ: PhonePeର ସୋସାଲ ମିଡ଼ିଆ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ ବ୍ୟବହାର କରି ଆପଣ ଠକେଇ ଘଟଣାର ରିପୋର୍ଟ କରିପାରିବେ
ଟ୍ଵିଟର — https://twitter.com/PhonePeSupport
ଫେସବୁକ — https://www.facebook.com/OfficialPhonePe
- ଆପତ୍ତି: ପୂର୍ବରୁ ଥିବା ଏକ ଅଭିଯୋଗ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ଆପତ୍ତି କରିବା ପାଇଁ ଆପଣ https://grievance.phonepe.com/ ରେ ଲଗଇନ କରି ପୂର୍ବରୁ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଟିକେଟ ଆଇଡି ସେୟାର କରିପାରିବେ।
- ସାଇବର ସେଲ: ଶେଷରେ, ଆପଣ ନିକଟସ୍ଥ ସାଇବର କ୍ରାଇମ ସେଲରେ ଠକେଇ ଅଭିଯୋଗର ରିପୋର୍ଟ କରିପାରିବେ କିମ୍ବା ଅନଲାଇନରେ https://www.cybercrime.gov.in/ ମାଧ୍ୟମରେ ଅଭିଯୋଗର ପଞ୍ଜିକରଣ କରିପାରିବେ କିମ୍ବା ସାଇବର କ୍ରାଇମ ସେଲ ହେଲ୍ପଲାଇନ ନମ୍ବର 1930ରେ ଯୋଗାଯୋଗ କରିପାରିବେ।