पोलिसांचा फोन येतोय? सावध रहा! डिजिटल अटक घोटाळा कसा ओळखायचा ते समजून घ्या

सायबर गुन्ह्यात, स्कॅमर्स निरपराध पीडितांमध्ये भीती निर्माण करून त्यांची फसवणूक करतात. निरपराध पीडितांची फसवणूक करण्याचे नवीनतम तंत्र म्हणजे पोलिस किंवा सरकारी अधिकारी यांसारख्या कायद्याची अंमलबजावणी करणाऱ्या अधिकाऱ्यांबद्दल पीडितांच्या मनात असलेल्या भीतीच्या भावनेचा फायदा घेणे. ही युक्ती, ज्याला “डिजिटल अटक” घोटाळा म्हटले जाते, लोकांच्या कायदेविषयक भीतीचा आणि लोकांना सायबर गुन्ह्यांविषयी माहित नसल्यामुळे, त्यांच्या अज्ञानाचा फायदा घेते.

या ब्लॉगमध्ये, आम्ही तुम्हाला या घोटाळ्याबद्दल, ते कसे कार्य करते व अशा प्रकरणांपासून स्वतःचे संरक्षण कसे करावे याबद्दल प्रत्येक गोष्ट सांगू इच्छितो.

डिजिटल अटक घोटाळा म्हणजे काय?

डिजिटल अटक घोटाळा हा तोतयागिरीचा एक प्रकार आहे. ज्यामध्ये स्कॅमर ईमेल, SMS किंवा फोन चॅनेलद्वारे कायद्याची अंमलबजावणी करणारे किंवा कायदेशीर अधिकारी असल्याचे भासवतात. सामान्यतः ते दावा करतात की, ऑनलाइन गुन्ह्यांसाठी किंवा सायबर गुन्ह्यांसाठी तुमच्याविरुद्ध अटक वॉरंट आहे किंवा तुमची चौकशी सुरू आहे. समस्येचे निराकरण करण्यासाठी, ते तात्काळ पैसे देण्याची किंवा वैयक्तिक माहितीची मागणी करतात आणि तसे न केल्यास अटक करण्याची धमकी देतात.

डिजिटल अटक घोटाळा कसा काम करतो?

डिजिटल अटक घोटाळ्यांचे उद्दिष्ट तुम्हाला पैसे देण्यास किंवा संवेदनशील माहिती देण्यास धमकवणे हे आहे. घोटाळ्याच्या तंत्राची सामान्य पद्धत खालीलप्रमाणे आहे:

1. प्रारंभिक संपर्क: तुम्हाला प्रथम सरकारी किंवा कायदा अंमलबजावणी एजन्सीकडून कॉल, ईमेल किंवा SMS प्राप्त होऊ शकतो. यामध्ये बनावट सरकारी शिक्के किंवा लोगो असू शकतात आणि ते एखाद्या वैध फोन नंबरवरून आलेले देखील असू शकतात.

• SMS: हा SMS दावा करतो की काही कायदेशीर समस्या आहे ज्याकडे त्वरित लक्ष देणे आवश्यक आहे.
• फोन कॉल: ऑटोमेटेड कॉल किंवा थेट कॉलर जे पोलिस अधिकारी किंवा कायदेशीर प्रतिनिधी म्हणून पीडितांशी संपर्क साधू शकतात.
• सोशल मीडिया आणि मेसेजिंग ॲप्स: फसवणूक करणारे स्कॅमर फेसबुक, व्हॉट्सॲप किंवा इतर मेसेजिंग सेवा यांसारख्या प्लॅटफॉर्मचा वापर संवाद साधण्यासाठी करू शकतात.
• व्हिडिओ कॉल: फसवणूक करणारे कायद्याची अंमलबजावणी करणाऱ्या अधिकाऱ्यांची तोतयागिरी करतात आणि त्यांचा गणवेश परिधान करून व्हिडिओ कॉल करतात. ते अनेकदा ही युक्ती पीडितांना धमकावण्यासाठी वापरतात, गुन्हेगारी कृतींमध्ये तुमचा सहभाग असल्याचा खोटा दावा करतात आणि अटक टाळण्यासाठी तत्काळ पैसे देण्याची किंवा संवेदनशील माहितीची मागणी करतात.

2. आरोप: स्कॅमर दावा करतो की तुमची गंभीर गुन्ह्यासाठी चौकशी सुरू आहे, अनेकदा काहीतरी अस्पष्ट पण चिंताजनक आहे, जसे की “संशयास्पद इंटरनेट अ‍ॅक्टिव्हिटी” किंवा “फसवे व्यवहार.” विश्वासार्ह वाटण्यासाठी ते एक कथित केस नंबर सांगू शकतात किंवा कायदेशीर शब्द वापरू शकतात.
3. त्वरित कारवाई: अटक टाळण्यासाठी तुम्हाला दंड भरून किंवा वैयक्तिक माहिती देऊन त्वरित कारवाई करण्यास सांगितले जाते. ते क्रिप्टोकरन्सी, गिफ्ट कार्ड किंवा वायर ट्रान्सफरद्वारे पैसे मागू शकतात, कारण या पद्धतींचा माग काढणे आणि त्या बदलणे कठीण आहेत.
4. वाढत्या धमक्या: तुम्ही कॉलच्या वैधतेवर प्रश्नचिन्ह लावल्यास किंवा त्याचे पालन करण्यास संकोच केल्यास, स्कॅमर अनेकदा आक्रमक होतो आणि पुढील कायदेशीर कारवाई, वाढीव दंड किंवा तात्काळ अटक करण्याची धमकी देतो.

आपण या प्रकरणामध्ये अडकल्यास काय करावे?

डिजिटल अटक घोटाळ्याद्वारे तुम्हाला लक्ष्य केले जात असल्याची तुम्हाला शंका असल्यास, स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी या पायऱ्यांचे अनुसरण करा:

1. लगेच प्रतिसाद देऊ नका: परिस्थितीबद्दल विचार करण्यासाठी थोडा वेळ घ्या आणि शांत व्हा. स्कॅमर्स त्यांच्या पीडितांना फसवण्यासाठी दहशतीचा वापर करतात.
2. संपर्काची पडताळणी करा: हक्क सांगणाऱ्या एजन्सीशी थेट अधिकृत चॅनेलद्वारे संपर्क साधा (स्कॅमरने दिलेला नंबर नाही) आणि झालेले संभाषण कायदेशीर आहे का याची खात्री करा.
3. घटनेची तक्रार करा: तुम्हाला संशयास्पद मेसेज मिळाल्यास, स्थानिक अधिकारी किंवा ग्राहक संरक्षण संस्थांना त्याची तक्रार करा. तक्रार केल्यास या एजन्सी घोटाळ्यांचा मागोवा घेण्यात आणि इतरांना सतर्क करण्यात मदत करतात.
4. तुमची माहिती सुरक्षित ठेवा: जर तुम्ही अनवधानाने वैयक्तिक माहिती शेअर केली असेल, तर तुमचे संरक्षण करण्यासाठी पावले उचला, पासवर्ड बदलणे आणि आर्थिक माहिती दिल्यास तुमच्या बँकेला सूचित करणे यासारखी पावले उचला.
5. सुरक्षा सॉफ्टवेअर वापरा: फिशिंगच्या प्रयत्नांपासून आणि स्कॅमर तुमच्या माहितीमध्ये प्रवेश मिळवण्यासाठी वापरू शकतील अशा मालवेअरपासून संरक्षण करण्यासाठी तुमच्या डिव्हाइसमध्ये अद्ययावत सुरक्षा सॉफ्टवेअर असल्याची खात्री करा.
6. टू-फॅक्टर ऑथेंटिकेशन (2FA): स्कॅमर तुमच्या खात्यांमध्ये प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करत असल्यास सुरक्षिततेचा स्तर जोडण्यासाठी तुमच्या खात्यांवर 2FA सक्षम करा.
7. स्वत:ला आणि इतरांना शिक्षित करा: सामान्य फसवणूक धोरणांबद्दल जागरूक रहा आणि हे ज्ञान मित्र आणि कुटुंबासह शेअर करा जेणेकरून ते देखील सुरक्षित राहू शकतील.

डिजिटल अटक घोटाळ्यासारखे घोटाळे भय आणि तात्काळ निवडीचा ​​फायदा घेण्यासाठी तयार केलेले आहेत. त्यांच्या लक्षणांबद्दल जागरूक राहून आणि दबावाखाली शांत राहून, आपण बळी होण्याचे टाळू शकता आणि इतरांना त्याच सापळ्यात अडकण्यापासून रोखू शकता.

तुम्ही डिजिटल अटक घोटाळ्याचे बळी ठरला असाल तर PhonePe वर मुद्दा कसा मांडायचा

1. तुम्हाला PhonePe च्या माध्यमातून स्कॅमरने फसवले असल्यास, तुम्ही तत्काळ खालील प्रकारे समस्या मांडू शकता:
   PhonePe ॲप: मदत विभागात जा आणि “व्यवहारात समस्या आहे” या पर्यायाखाली समस्या नोंदवा.
2. PhonePe कस्टमर केअर नंबर: तुमची समस्या समजावून सांगण्यासाठी तुम्ही PhonePe कस्टमर केअरला 80–68727374 / 022–68727374 वर कॉल करू शकता, त्यानंतर कस्टमर केअर एजंट तिकीट जारी करेल आणि तुमच्या समस्येमध्ये तुम्हाला मदत करेल.
3. वेबफॉर्म सबमिशन: तुम्ही PhonePe चे वेबफॉर्म, https://support.phonepe.com/ वापरून तिकीट देखील सबमिट करू शकता.
4. सोशल मीडिया: तुम्ही PhonePe च्या सोशल मीडिया हँडलद्वारे फसवणुकीच्या घटनांची तक्रार करू शकता.
   ट्विटर – https://twitter.com/PhonePeSupport
   फेसबुक – https://www.facebook.com/OfficialPhonePe
5. तक्रार: विद्यमान तक्रारीवर तक्रार नोंदवण्यासाठी, तुम्ही https://grievance.phonepe.com/ वर लॉग इन करू शकता आणि आधी नोंदवलेला तिकीट आयडी शेअर करू शकता.
6. सायबर सेल: शेवटी, तुम्ही जवळच्या सायबर क्राइम सेलमध्ये फसवणुकीच्या तक्रारी नोंदवू शकता किंवा https://www.cybercrime.gov.in/ वर ऑनलाइन तक्रार नोंदवू शकता किंवा सायबर क्राइम सेलची हेल्पलाइन 1930 वर संपर्क साधू शकता.
7. DOT: जर डिजिटल गुन्हा घडला नसेल, परंतु तुम्हाला त्याबद्दल संशय वाटत असेल, तर त्याची तक्रार करा. दूरसंचार विभागाने संचार साथी पोर्टलवर (sancharsaathi.gov.in) एक चक्षू सुविधा सुरू केली आहे, जिथे एखाद्याला SMS, कॉल आणि व्हॉट्सॲप खात्यांची फसवणूक झाल्याचा संशय असल्यास त्याची तक्रार करता येते.